JAGODA KAMCZACKA 'WOJTEK’

Opis odmiany

Jagoda kamczacka (suchodrzew jadalny) to krzew, który pochodzi z Azji i jest co raz częściej spotykany w przydomowych ogródkach jak i na plantacjach. Dorasta do 1-2 m i jest w pełni mrozoodporny. Jest to jedna z najwcześniej owocujących roślin sadowniczych. Owoce dojrzewają przed sezonem na truskawki i maliny – co może przyczynić się do większego zainteresowania tym gatunkiem.

Jagoda kamczacka 'Wojtek’ to odmiana polska – jedna z najbardziej popularnych spośród wszystkich odmian kamczackiej. Polecana ze względu na wysoką odporność na mróz. Idealna do uprawy amatorskiej, jak i na duże plantacje. Rośnie bardzo szybko, ma pokrój kulisty, mocno rozgałęziony. Możliwy zbiór mechaniczny jak i ręczny.

Badania porównawcze jagody kamczackiej prowadzone przez Instytut Ogrodnictwa udowodniły, iż w warunkach centralnej Polsce, najlepiej plonowała odmiana 'Wojtek’ i 'Jolanta’ (łącznie w ciągu 6 lat powyżej 15 kg/krzew), a pozostałe nieco gorzej (6-8 kg/krzew).

Owoce

Odmiana 'Wojtek’ to jedna z najlepiej plonujących odmian. Średni plon z dojrzałego krzewu wynosi średnio 3,5 kg, a maksymalny – nawet do 5 kg. Średnia masa jagody to ok 1 g.

Owoce mają kształt podłużny, są soczyste i dojrzewają jednocześnie. Smak słodko-kwaśny, aromatyczny. Owoce są sporej wielkości, niezwykle aromatyczne i słodkie.

Pierwsze owoce jagody kamczackiej mogą pojawić się już w pierwszym roku po posadzeniu (zwykle od 10 do 50 g z krzewu). W drugim i trzecim roku po posadzeniu można uzyskać od 0,5 do 1 kg owoców z jednego krzaka (w optymalnych warunkach). W 5. roku po posadzeniu, z najbardziej obfitujących odmian można uzyskać do 4 kg owoców. Warto podkreślić, iż jagoda kamczacka może owocować nawet 30 lat.

Przeznaczenie owoców

Owoce jagody kamczackiej 'Wojtek’ idealnie nadają się do bezpośredniego spożycia (jako dodatek do ciast, lodów, sałatek czy pierogów), na soki, susz oraz do mrożenia.

Nawet po przetworzeniu owoce zachowują 80% cennych związków. Są doskonałym surowcem do wyrobu kompotów, suszu, nalewek, przecierów, galaretek, mogą być również mrożone. Z jagód można wytwarzać alkohol – głównie nalewki.

Właściwości owoców

Owoce kamczackiej są cennym źródłem substancji biologicznie czynnych (antocyjany, flawonoidy, polifenole, kwasy organiczne, witaminy).

Świeże owoce, zależnie od odmiany, zawierają dużo antocyjanów. Bogactwo tych związków w owocach powoduje, że mają wysoką aktywność antyoksydacyjną. Substancje te pomagają w walce z chorobami nowotworowymi oraz opóźniają procesy starzenia się.

• wzmacniają naczynia krwionośne
• pomagają w walce z nowotworami
• opóźnia procesy starzenia
• dodają wigoru
• hamują krwotoki
• obniżają ciśnienie krwi.

Termin dojrzewania owoców

Owoce jagody 'Wojtek’ dojrzewają w pierwszej połowie czerwca. Owocowanie skupione jest na zewnętrznych partiach krzewów, dzięki czemu owoce równomiernie dojrzewają i łatwo się je zbiera poprzez otrząsanie.

Polskie odmiany jagody kamczackiej takie jak właśnie 'Wojtek’, czy 'Zojka’ z powodzeniem nadają się do zbioru mechanicznego. W opinii niektórych producentów owoce zbierane kombajnem cechuje lepsza jakość niż te zbierane ręcznie. Mogą być z śmiało sprzedawane na rynek świeżych owoców.

Dobrym rozwiązaniem będzie wykorzystanie kombajnów całorzędowych lub połówkowych, używanych powszechnie do zbioru owoców porzeczek, czy agrestu. Minimalny wiek krzewów jagody kamczackiej, z których owoce można zbierać maszynowo, to 3 lub 4 lata. Warto zauważyć, iż optymalna wysokość zbiorcza kombajnu wynosi ok 20-30 cm, owoce znajdujące się poniżej tego poziomu pozostaną niezebrane lub opadną.

Dla zwiększenia wydajności zbioru, zasadne jest usunięcie nisko wyrastających pędów i nadanie krzewom kształtu stożka lub parasola. Prawidłowy kształt krzewów oraz owocowanie na optymalnej dla kombajnu wysokości sprawi, że mechaniczny zbiór będzie łatwiejszy.

Termin kwitnienia – dlaczego to takie ważne?

Jagoda kamczacka owocuje bardzo słabo bez zapylenia krzyżowego (pyłkiem innej odmiany). Brak odpowiedniego „sąsiedztwa” w postaci innych odmian powoduje, iż procent zawiązywanych owoców jest bardzo niski, a same jagody niewielkie. Na szczęście, na polskim rynku, wybór odmian jest bardzo duży (być może nawet zbyt duży, gdyż co raz trudniej wybrać te najlepsze).

Aby wybrać najwłaściwsze odmiany do zapylenia krzyżowego kierujemy się następująco zasadą: planujemy takie sąsiedztwo odmian, aby terminy pełni kwitnienia nakładały się lub były zbliżone do siebie. Pamiętamy również aby wybrane odmiany miał jak najdalsze pokrewieństwo.

Kwitnienie jagody kamczackiej zaczyna się bardzo wcześnie, w niektórych sezonach nawet w połowie marca. W tym czasie temperatura nie sprzyja oblotom pszczoły miodnej, natomiast bardzo chętnie jagodę odwiedzają trzmiele. Jagoda kamczacka to krzew w pełni mrozoodporny – kwiaty nie przemarzają nawet w temperaturze – 8°C.

Najlepszy zapylacz dla jagody kamczackiej 'Wojtek’

Aby uzyskać bardziej obfite zbiory owoców należy posadzić w pobliżu inne odmiany jagody kamczackiej.

Najlepszymi zapylaczami dla odmiany 'Wojtek’ są 'Zojka’, 'Duet’ i 'Atut’.

Uprawa i pielęgnacja

Jagody kamczackie mają opinię mało wymagających krzewów, są bardzo wytrzymałe na mróz i suszę, jeśli oczywiście zapewni im się odpowiednie warunki. Najlepiej rosną na stanowiskach słonecznych; dobrze radzą sobie także w półcieniu. Najlepsze zbiory osiągniemy jeśli posadzimy jagodę kamczacką na glebach o odczynie lekko kwaśnym (pH 5,5 – 6,5).

Sadzenie jagody kamczackiej

Jeśli planujemy zbiór ręczny to sadzonki jagody kamczackiej 'Wojtek’ sadzimy co 1,5 m w rzędzie, zachowując ok 2,5-3 m odległości między poszczególnymi rzędami.

W przypadku zbioru mechanicznego (kombajnem) możemy krzewy sadzić gęściej, pozostawiając jednocześnie większe odstępy między poszczególnymi rzędami (0,6-0,7 m x 4-4,2 m).

Pamiętajmy, iż krzewy kamczackiej nie tolerują nadmiernego zagęszczania pędów. Jeśli myślimy o założeniu plantacji to bardzo dobrym stanowiskiem będą nasadzenia po roślinach okopowych lub motylkowych. Przed sadzeniem powinniśmy dostarczyć do gleby obornik w dawce 30 t/ha. Aby mieć pewność, iż plony będą dostatecznie wysokie, powinniśmy posadzić 2-3 różne odmiany, które będą się wzajemnie zapylać.

Cięcie jagody kamczackiej

Jagody kamczackie przez pierwsze 4-5 lat od posadzenia nie przycina się w ogóle. Pierwsze cięcie tzw. prześwietlające wykonujemy właśnie po ok 5 latach (w zależności od potrzeby) celem usunięcia starych pędów. Dzięki temu, młodsze pędy zyskają więcej światła, a my zyskamy możliwość uformowania krzewu.

Cięcie można wykonać po zbiorach owoców lub przed kwitnieniem.