MINI KIWI AKTINIDIA ARGUTA OSTROLISTNA 'DOMINO’

Opis odmiany

Aktinidia arguta ostrolistna ’Domino’ to nowa odmiana mini kiwi, otrzymana w Polsce. Rośnie silnie, osiągając do 10 m wysokości. Roczne przyrosty wynoszą 2-3 m.

Polecana do uprawy amatorskiej – idealna na działkę lub do przydomowego ogrodu. Jako, że jest to nowa odmiana, jej zastosowanie do celów towarowych wymaga jeszcze obserwacji.

Aby 'Domino’ owocowała wymagane jest zapylenie przez męski osobnik gatunku Arguta – w tej roli doskonale sprawdzi się ’Weiki M’. 

Liście 'Domino’ są zaokrąglone, z czerwonymi ogonkami. Jesienią przebarwiają się na żółto. Odmiana polecana do sadzenia przy różnych podporach, altanach, pergolach. Pędy można prowadzić przy drutach rozciągniętych między słupami.

Aktinidia kwitnie na przełomie maja i czerwca. Kwiaty są drobne, białe. Roślina wymaga stanowisk ciepłych, osłoniętych od wiatru. Najlepiej rośnie na glebie żyznej, wilgotnej, dobrze zdrenowanej.

Owoce

Owoce mini kiwi 'Domino’ są od średnich do dużych. Bardzo smaczne z wyraźnym miodowym aromatem.

Skórka zielona z żółtobrązowym rumieńcem – szczególnie w miejscach nasłonecznionych. Owoce polecane do jedzenia na surowo oraz na przetwory.

Termin dojrzewania owoców

Owoce 'Domino’ dojrzewają w październiku. Nadają się do dłuższego przechowywania. ’Domino’ wymaga zapylacza – ’Weiki M’.

Owoce aktinidii ostrolistnej (arguta) dojrzewają nierównomiernie, co wydłuża okres zbiorów. Jako pierwsze dojrzewają owoce będące w cieniu (wewnątrz krzewu), natomiast jako ostatnie – te najsilniej nasłonecznione.

Z uwagi na nierównomierne dojrzewanie, ciężko jest podjąć decyzję o rozpoczęciu zbiorów. Plantatorzy zazwyczaj sugerują się poziomem wskaźnika zawartości cukru w owocach (Brix). Kolejnym wskaźnikiem dojrzałości jest kolor nasion – gdy 90% z nich ma barwę brązową, znaczy to, że owoce są gotowe do zbioru. Zbór danej odmiany jest zwykle jednorazowy.

Owoce mini kiwi możemy zrywać ręcznie lub z użyciem sekatora. W uprawie amatorskiej, najlepiej zbierać owoce dojrzałe – odpowiednio miękkie. Będą wtedy najlepsze do spożycia, gdyż osiągną pełnię aromatu i doskonały smak. Możliwości przechowywania owoców mini kiwi są niewielkie i wynoszą zwykle ok tygodnia.

W uprawie towarowej, ze względów ekonomicznych, zbiór zaczynamy gdy dojrzeją pierwsze owoce (zrobią się miękkie). Zbieramy wtedy wszystkie owoce z krzewu, niezależnie czy są twarde czy lekko miękkie. Owoce po zbiorze przechowujemy w miejscu cienistym.

Uprawa aktinidii – wymagania klimatyczne i glebowe

Zarówno gatunki arguta jak i kolomikta są wysoce odporne na mróz, nie mniej jednak w pierwszych latach młode rośliny powinny być zabezpieczane przed mrozem. Odmiany męskie są uznawane za mniej odporne niż odmiany żeńskiej i wymagają w związku z tym większej uwagi.

Wymagania glebowe aktinidii są dosyć duże. System korzeniowy mini kiwi jest bardzo ekspansywny, co wiąże się z dużym zapotrzebowaniem na składniki pokarmowe. Duża aktywność w zakresie rozrostu korzeni powoduje, że rozwijają się płytko pod powierzchnią gleby i są wrażliwe na towarzystwo chwastów.

Najlepszym podłożem dla aktinidii jest gleba o odczynie lekko kwaśnym (pH 5,5-6). Mini kiwi nie znosi nadmiaru wapnia gdyż skutkuje to chlorozą liści. Przed posadzeniem roślin należy zadbać o dobrze zdrenowane podłoże. Aktinidia jest bardzo wrażliwa na zaleganie wody. Wystarczą 3 dni utrzymującej się wody aby zniszczyć dojrzały krzew. Z drugiej strony, w czasie letnich upałów należy zadbać o odpowiednie podlewanie.

Wybór stanowiska i przygotowanie podłoża

Aktinidia arguta (ostrolistna) lubi stanowiska słoneczne, w odróżnieniu od aktinidii kolomikta (pstrolistnej), która lepiej rośnie w półcieniu.

Wszystkie aktinidie wymagają miejsc osłoniętych od silnych wiatrów, które mogą powodować uszkodzenia pędów oraz owoców. W przypadku uprawy na większą skalę zaleca się sadzenie pasów wiatrochronnych z drzew lub wysokich krzewów.

Najlepszym stanowiskiem będą obszary, które nie nagrzewają się zbyt silnie wiosną, wolne od zastoisk mrozowych narażających rośliny na przymrozki. Korzystna będzie wystawa zachodnia.

W uprawie amatorskiej aktinidię sadzimy najczęściej przy pergolach, trejażach, siatkach, ścianach budynków – podobnie jak winorośl. Na plantacjach produkcyjnych stosuje się najczęściej szpalery w kształcie litery T lub pergole.

Kiedy i jak posadzić aktinidię?

Najlepszą porą sadzenia mini kiwi jest późna wiosna – dzięki temu unikniemy ryzyka uszkodzeń w wyniku mrozu.

Aktinidię możemy posadzić również jesienią, ale nie później niż do połowy października. Młode rośliny należy zabezpieczyć przed mrozem.

Praktyczne wskazówki dotyczące sadzenia mini kiwi:
1. Aktinidię sadzimy w doły zaprawione żyzną, najlepiej kompostową glebą, na taką samą głębokość jak rosły w doniczce.
2. Po posadzeniu roślinę dobrze podlewamy – tak aby gleba była wilgotna, ale nie mokra.
3. Roślin po posadzeniu nie należy nawozić nawozami mineralnymi, gdyż może to uszkodzić korzenie.
4. Zalecanym zabiegiem jest za to ściółkowanie gleby przekompostowaną korą sosnową, trocinami wokół roślin

Jak ciąć aktinidię 'Domino’?

Rośliny żeńskie i męskie tniemy w różny sposób, gdyż inne ich jest przeznaczenie (roślin męskich – zapylenie; roślin żeńskich – owocowanie).

Cięcie i formowanie żeńskich odmian aktinidii (mini kiwi)

Właściwe cięcie pozwoli na utrzymanie właściwej formy krzewu, co przełoży się na wysokie plony.
Aktinidię kolomikta tniemy mniej intensywnie, natomiast aktinidię arguta mocniej z uwagi na jej silny wzrost.

Wyróżniamy 2 typy cięcia:

Cięcie formujące (w pierwszych 3 latach po posadzeniu)

Po posadzeniu wskazane jest skrócenie młodych roślin do kilku oczek, tak by zmusić je do wytworzenia silnego przyrostu. Przez pierwsze 3 lata skupiamy się na wyprowadzeniu jednej głównej łodygi (szpaler T), z której to na górze wyprowadzamy 2 pędy boczne prowadzone w przeciwne strony.

Cięcie „na owocowanie”

Cięcie dojrzałych roślin żeńskich polega na odnawianiu i usuwaniu starych pędów owocujących z bocznych kordonów. Ma ono na celu zachowanie wyprowadzonej formy oraz utrzymanie równowagi pomiędzy wzrostem wegetatywnym i produkcją owoców. Na plantacjach, w przypadku dojrzałego krzewu żeńskiego usuwamy ok 70% rocznego przyrostu.

Choroby i szkodniki – potencjalne zagrożenia

Aktinidię możemy uprawiać w Polsce, w zasadzie bez ochrony chemicznej co niewątpliwie zwiększa jej atrakcyjność w kontekście uprawy ekologicznej. Warunkiem jest odpowiednio przygotowane podłoże.

Kiedy wokół korzeni dłuższy czas będzie utrzymywać się woda, możemy doprowadzić do zgnilizny korzeni. Rośliny będą wtedy gorzej rosnąć, liście mogą żółknąć i drobnieć. Porażone rośliny należy natychmiast usuwać.
W okresie długich suszy, niedostatecznego nawadniania mini kiwi może być atakowane przez przędziorka chmielowca. Długotrwała susza może zahamować dojrzewanie owoców.