ŚWIDOŚLIWA OLCHOLISTNA 'MARTIN’

Opis odmiany

Świdośliwa olcholistna ’Martin’ to odmiana bardzo podobna do 'Thiessen’. Owoce są duże i równomiernie dojrzewają.

Wyselekcjonowana przez D. Martin, któremu zawdzięcza nazwę. Bardzo popularna wśród kanadyjskich producentów. Polecana do uprawy towarowej oraz amatorskiej.

Tabela. Porównanie wybranych odmian świdośliwy olcholistnej

Owoce

Owoce 'Martin’ są bardzo duże, niebieskoczarne, pokryte słabym nalotem. Smak cierpki i jednocześnie słodki. Miąższ miękki i soczysty. Kształt owoców kulisty.

Wygląd owoców świdośliwy podobny jest do porzeczki czarnej lub aronii. W smaku przypominają nieco owoce borówki amerykańskiej, z delikatnym migdałowym posmakiem. Wyśmienite do jedzenia na surowo.

Owoce świdośliwy mają korzystny wpływ na zdrowie. Zawierają związki polifenolowe (w tym antocyjany), witaminy (C oraz B), sole mineralne (potas, żelazo, magnez, mangan, fosfor) oraz błonnik pokarmowy.

Termin dojrzewania owoców

Owoce świdośliwy 'Martin’ dojrzewają równomiernie, we wczesnym okresie – pod koniec czerwca.

Okres od kwitnienia do dojrzewania owoców jest krótszy niż u porzeczki czarnej i wynosi ok 45 dni. Nawet w pełni dojrzałe owoce są silnie związane z szypułkami i mocno osadzone w gronie (nie opadają przy silnym wietrze). Odmiana raczej nie polecana do zbioru maszynowego.

Owoce przeznaczone do przetwórstwa powinny być zbierane, gdy tylko uzyskają dojrzałość (koncentracja pektyn i kwasów jest wtedy najwyższa), jest to istotne w przypadku produkcji dżemów oraz mrożonek.

Do produkcji w stanie świeżym oraz do produkcji soku, owoce powinny być zbierane nieco później, co sprzyja nagromadzeniu większej ilości cukru w owocach. Dojrzałe owoce świdośliwy olcholistnej są bardziej delikatne niż owoce porzeczki czarnej czy borówki amerykańskiej, dlatego nie należy zbytnio opóźniać terminu ich zbioru. Owoce przetrzymane na krzakach nie opadają, ale tracą swój smak i miękną.

Przy dobrze prowadzonej plantacji świdośliwy, zadowalającego zbioru owoców możemy spodziewać się już w 3. roku po posadzeniu. Z kolei w 4. roku po posadzeniu, przy dobrze rozwiniętych krzewach (1,2-1,5 m wysokości), możemy oczekiwać plonu do 0,5 kg owoców z jednego krzewu.

Po 5 latach prowadzenia plantacji, z 1ha można uzyskać plan rzędu 2-2,5 t. Plantacja świdośliwy olcholistnej w pełni owocowania wydaje plon rzędu 6-8 t owoców z powierzchni 1 ha.

Uprawa świdośliwy – wymagania klimatyczne i glebowe

Naturalne rejony występowania świdośliwy są zbliżone do tych występujących w Polsce. W związku z tym, krzew można śmiało uprawiać na terenie całego kraju. Świdośliwa preferuje stanowiska słoneczne. Odpowiednio nasłonecznione miejsce zagwarantuje wysoki plon i odpowiednią jakość owoców. Można przyjąć, iż owoce dojrzewające w słońcu mają lepszy smak.

Świdośliwa olcholistna dobrze rośnie i owocuje zarówno na żyznych, jak i ubogich glebach. Nie jest to roślina wymagająca w uprawie. Najlepsze będą gleby lekko kwaśne do lekko zasadowych (od pH 6,2 do pH 7,5).

Warto zadbać o odpowiednią wilgoć w glebie, szczególnie przez pierwsze 3 lata po posadzeniu sadzonek (przede wszystkim jeśli zdecydowaliśmy się posadzić krzewy wiosną). W momencie gdy rośliny wytworzą silny i głęboki system korzeniowy, krótkotrwałe deficyty wody, nie będą tak szkodliwe. Zapotrzebowanie na wodę wzrasta również w czasie intensywnego wzrostu oraz dojrzewania owoców. Deficyt wilgoci w glebie negatywnie odbija się na liczbie nowych pędów i ich przyrostach rocznych. Świdośliwa źle znosi zasolenie gleby oraz obecność słonowej wody.

Kiedy i jak sadzić świdośliwę olcholistną?

Sadzonki świdośliwy z „gołym” korzeniem (z odrostów korzeniowych) należy wysadzać jesienią – od końca września do połowy października. Krzewy będą miały czas przygotować się do zimy, jednocześnie szybko będą rosnąć na wiosnę.

Sadzonki doniczkowane (uzyskane z wegetatywnego rozmnażania przez sadzonki, odrosty, kultur in vitro) najlepiej sadzić wiosną (po wcześniejszym kilkunastodniowym zahartowaniu na zewnątrz). Sadzonki z pojemników przed posadzeniem muszą być dobrze podlane, żeby ułatwić ich przyjęcie się. Po posadzeniu ziemię wokół sadzonek dobrze dociskamy, usuwając nadmiar powietrza, co gwarantuje odpowiedni wzrost posadzonych roślin.

Praktyczne wskazówki dotyczące rozstawy sadzenia świdośliwy

1. Rozstawa jest uzależniona od żyzności gleby, odmiany oraz sposobu uprawy.
2. Polecana rozstawa sadzenia to 3,5-4 m między rzędami i 1-1,5 m odstępu w rzędzie.
3. Krzewy słabo rosnących odmian można sadzić gęściej.
4. W uprawie towarowej przy kombajnowym zbiorze rozstawa między rzędami powinna wynosić minimum 5-6 m (w zależności typu kombajnu).
5. Plantatorzy z Kanady stosują rozstawę 4,5 x 1,0 m, co daje ok 2200 roślin na 1 ha. W polskich warunkach klimatycznych najlepiej sadzić w rozstawie 4,5 x 0,75 m, co w praktyce oznacza 3000 krzewów na 1 ha.

Kiedy i jak ciąć świdośliwę olcholistną?

Przy dobrze prowadzonej pielęgnacji świdośliwa olcholistna może zachować wysoką produktywność przez nawet 20 lat.

Cięcie młodych roślin

W zależności od sposobu w jaki zostały otrzymane sadzonki, podejmuje różne czynności pielęgnacyjne.

Sadzonki uzyskane z odrostów korzeniowych od razu po posadzeniu skracamy o 1/3 żeby zachować równowagę między systemem korzeniowym, a częścią nadziemną. Takie sadzonki w pierwszym roku tylko nieznacznie urosną, za to rozbudują swój system korzeniowy, a w kolejnym roku wytworzą mnóstwo silnie ulistnionych nowych pędów.

Sadzonek doniczkowanych nie musimy ciąć, chyba że są bardzo wysokie (powyżej 50 cm).

Cięcie w okresie pełnego owocowania

Pierwsze, prześwietlające cięcie świdośliwy dokonujemy po 5 latach od posadzenia (w tym okresie krzewy osiągają pełnię owocowania). Usuwamy najstarsze, uszkodzone, połamane i nadmiernie zagęszczające się pędy. Zabieg powtarzamy corocznie. Dzięki temu utrzymamy równowagę między wzrostem krzewu i odpowiednim owocowaniem.

Choroby i szkodniki – potencjalne zagrożenia dla świdośliwy

Dotychczasowe badania i doświadczenia wskazują, iż generalnie choroby i szkodniki nie stanowią problemu w uprawie świdośliwy olcholistnej.

Nie mniej jednak system korzeniowy świdośliwy może być uszkadzany przez pędraki (larwy chrabąszcza majowego). Tego typu uszkodzenia mogą być szczególnie groźne w przypadku młodych roślin. Zapewne wraz z rozwojem produkcji świdośliwy w Polsce i powstaniem dużych plantacji, pojawią się również groźne szkodniki i choroby.